Tuis

Beginner-juffer idees (Graad R en 1)

15 Januarie 2009

Juffer afrikaans, klaskamer, onderwys, skool , , , , , , , , 22 Kommentaar


nuwejuffrou

Onderwysers is amper soos die “hunter gatherers” van ouds. Ons is altyd opsoek na nuwe dinge en inligting en gooi min goed weg. Dis eintlik noodsaaklik om idees en hope papier te hou. Daarom is dit wenslik om dik ringlêers byderhand te hê waarin jy jou “oulike takies” en planne kan liaseer – volgens temas of kronologies vir die jaar. Op die ou einde kan jy twee tot drie lêers per kwartaal opbou. Indien die lêers (weens ‘n tekort aan spasie) nie werk nie, kan ‘n tweedehandse liaseerkabinet ingespan word. Soms verkoop winkels soos Game helderkleurige, plastiese trommels met liaseervakkies én ‘n deksel vir die stof. Wat jy ookal doen, sorg dat jy vir jou so ‘n mini-argief van idees opbou. Dis altyd handig – selfs al verander die kurrikulum.

Moet nooit ophou soek na nuwe inligting nie! Klop by kollega’s aan en loer in hul “argiewe”, deel jou eie idees met ander, gaan kuier by ander skole en fynkam die internet. Stoor die skakels van webwerwe wat jou interesseer en gaan weer terug.

Hou die klas georganiseerd en netjies. Sorg dat daar kapteine aangestel word om elke “stasie” of hoekie reg te pak en beloon hulle vir die werk. Dis egter onmoontlik om skoon en netjies te maak as daar nie pakplek of dinge soos lappe en besems is nie. Knip ‘n ou handdoek op in kleiner vierkante en stik dit om. Dan is daar genoeg stoflappe. Verdun skoonmaakmiddels en maak maar weekliks so ‘n Sunlight Liquid sousie in ‘n kleinerige botteltjie aan. Iets soos ‘n keelsproeibotteltjie het ‘n fyn spuitbuisie (nozzle) en mors dus nie te veel nie. Graad R en 1 dames is geneig om vreeslik aan die kant te maak en verbruik dus al juffrou se seep en dinge baie vinniger as wat jou beursie kan hanteer. Terloops, vra sommer of die ouers nie ‘n bottel Windowlene of Sunlight Liquid kan borg vir die jaar nie – al is dit ‘n kleintjie. Dan kan ‘n mens ordentlik skoon maak! (Die groot maat middels wat skole soms aanskaf is maar flou.)

Gee ‘n inligtingsbrief vir die ouers. Spesifiseer die skool se beleid en reëls rodom alles waaraan jy kan dink. Dit mag dalk oorbodig klink, maar is nie. Dinge wat jy in gedagte kan hou is goed soos

  • Skooltye
  • Waar en hoe kinders ontvang word (by die deur, in die klas, buite…)
  • Reëlings indien iemand anders die kind oplaai.
  • Verversings / Kosblik – Wat is vir jou aanvaarbaar? Mag die kosblik elke dag lekkers bevat?
  • Snoepgeld – elke dag of net een maal per week
  • Verduidelik hoe die dagprogram of rooster werk.
  • Kleredrag – verduidelik spesifikasies en dring aan op ‘n ekstra stelletjie “noodklere”. Veral aan die begin van die jaar is daar nog redelik angs oor al die nuwe dinge en gebeur glipsies gereeld.
  • Spesifiseer alle skryfbehoeftes en benodigdhede soos snesies (‘n doos per kind vir die klas se gebruik) of verskaf die bedrag wat dit sal kos as jy dit self wil bestel.
  • Vereis dat klere en persoonlike items gemerk word.
  • Speelgoed moet maar eerder tuis bly. Uit ondervinding werk dit beter as almal met die skool se speelgoed speel.
  • Verjaarsdae en partytjies. Wanneer, hoe…Koek? Geskenke? Gaste?
  • Verslaggewing: Hoe jy dit doen sodat daar nie verwarring ontstaan nie. Vra ook dat ouers (asseblief ) die skool op hoogte sal hou van eksterne ondersoeke, toetsings en terapie. Kopieë word in die kind se persoonlike lêer in die kluis bewaar.
  • Kunsuitstalling of uitstallings van die werk: Reël ‘n skemerkelkie later in die jaar en hou ‘n propperse geselligheid om die kleingoed se werke ten toon te stel. Maak kreatiewe rame (die kinders kan) en monteer die prente self.

Reël ‘n inligtingsaand en verduidelik al hierdie dinge aan die ouers (in Januarie nog!), sodat daar nie later onsmaaklikhede opduik nie. Moet egter nie militaristies wees nie en hou die trant van jou skrywe lig en vrolik.

Dis nou sommer so ‘n paar idees vir eers. Ek sal nog ‘n paar probeer onthou sodra die vakansieluim afval…

Loer sommer ook by hierdie skakels in vir ‘n paar oulike idees of tik soekterme soos “eerste dag” en “ken mekaar” by die bruin soekblokkie aan die regterkant in:

Skouer aan die wiel

14 Oktober 2008

Juffer afrikaans, mamma, onderwys, ouers, pappa, skool , , , 2 Kommentaar


Sterkte aan al die mamma’s, pappa’s en onnies met die laaste paar weke van die skooljaar!  Dis nou die laaste stukkie van die jaar en die ergste is verby.  Daar is ongeveer drie volle weke voor die meeste skole se eksamens begin en die skoolvakansie begin al die 5de Desember in die “kus-provinsies”.  Goeie nuus:  as juffrou of meneer nie teen hierdie tyd genoem het dat daar groot rooi ligte flikker in die tonnel nie – behoort die jaar suksesvol af te sluit.  Dit beteken nie dat ons al kan vakansie hou nie.  Sit steeds skouer aan die wiel en werk elke dag om die eindstreep te haal.

skoolreëls uit die oude doos

22 September 2008

Juffer afrikaans, education, mamma, onderwys, ouers, pappa, school, skool , 4 Kommentaar


1883 se skoolreëls:

studentteacherrules1883

Taal en spraakontwikkeling

13 September 2008

Juffer afrikaans, education, mamma, onderwys, ouers, pappa, skool , , , , , , , , 85 Kommentaar


spraakDaar verskyn al hoe meer artikels in tydskrifte en koerante oor die dalende vlakke / standaarde van lees en skryf in skole. Sommiges meen dat Uitkomsgebaseerde Onderwys die sondebok is en ander meen dis te wyte aan die meer tegnologies gevorderde samelewing van vandag. Hoe dit ook al sy, taal en spraakontwikkeling (en ook lees) is iets waaraan elke ouer, onderwyser en kind moet aandag gee. Dit is elkeen van ons se verantwoordelikheid.

Interessanthede:

1.Die mens se brein weeg by geboorte byna ‘n kwart van dít wat dit by volwassenheid sal wees en dit ontwikkel binne die eerste jaar tot 70 % van die finale grootte. Deur dus met die jong kind of baba te praat, stimuleer ‘n mens hierdie brein om inligting in te neem en te verwerk.Voortdurende kontak en gesprek help dus om die verstand te ontwikkel.

2.Die basis van alles wat ‘n mens eendag moet en sal leer, word in die eerste vyf tot ses jaar gelê. Sosiale, emosionele en intellektuele ontwikkeling word tydens hierdie jare geweldig sterk beïnvloed en die aspek wat al hierdie dinge aanraak, is taal.

3.Taalvermoë beïnvloed die kind se

    1. selfbeeld,
    2. sosiale en emosionele ontwikkeling,
    3. leergierigheid,
    4. vlak waartoe hy sy intellektuele potensiaal sal ontwikkel,
    5. begrip van norme en morele waardes en vermoë om tussen reg en verkeerd te onderskei.

4.Om te leer praat, is net so belangrik vir die jong kind as om asem te haal.

5.In die ouderdomsgroepe van vier en vyf jaar, gebruik ‘n kind tussen 1 000 en 1 500 woorde. Die meeste woorde word reg uit gespreek en rympies of rymwoorde fasineer die kind. Ten minste vier tot ses kleure en die basiese vorms (kruise, sirkels, driehoeke, reghoeke, vierkante) kan benoem word. Begrippe soos tyd word aangeraak (“Ons gaan volgende week see toe.”) en die kind kan meerledige / lang opdragte onthou (“Gaan was gou asseblief die waslap in die badkamer en droog dit uit.”). Gebruik woorde soos “wie, waar, wanneer, wonder, wat, hoekom” en gebruik die meeste klanke korrek (behalwe die moeiliker klanke soos “tr”, “kr”, “gr” en “pl”).

6.Die vyf- tot sesjarige kind kan ongeveer 2 200 woorde gebruik en praat mooi duidelik. Sinne bestaan uit min of meer ses woorde en die teenwoordige, toekomstige en verlede tyd word gebruik. Verstaan woorde soos “vandat, totdat, nadat, voordat”. Verstaan en gebruik woorde soos “bo-op, voor, agter, ver, naby” en “maar, en, omdat”. Teenoorgesteldes soos groot en klein, is deel van algemene gesprekke en speletjies. Die kind kan ook nou voorwerpe uittel (borde, lepels, messe, vurke) en telefoonnommers onthou. Tot 24 000 woorde kan nou verstaan word.

7.Die sesjarige kind gebruik tot ongeveer 3 000 woorde en weet wanneer sy verjaarsdag is. Dae van die week en maande van die jaar word nou begryp en geleer. Tel tot tien voorwerpe uit en kan bv. ‘n selfoonnommer memoriseer.

Watter probleme kan voorkom in gesproke taal?

  • Gesinswoorde soos “stappies” vir skoene. Die gesin weet wat die woord beteken, maar ander mense verstaan dit nie.
  • As ‘n kind sukkel om ‘n woord uit te spreek, vervang hy die woord met “goeters, dinges, watsenaam”.
  • Die kind kan nie woorde en klanke herhaal wat voorgesê is nie.
  • Die kind praat te hard, te sag, te skril of onduidelik.
  • ‘n Woord kan reg uit gespreek word, maar nie in ‘n sin gebruik word nie.
  • ‘n Taal- of woordarmoede kan veroorsaak dat ‘n kind kort sinnetjies gebruik of glad nie wil praat nie.
  • Ritmeversteurings of uitspraakproleme soos stotter, hakkel, lispel en onduidelike spraak.
  • Sommige kinders laat klanke weg in woorde (peel vir speel, tein vir trein).
  • Sommige kinders vervang klanke met ander klanke (vam vir vang).
  • Die jong kind sukkel dikwels met tydsbegrip. Gelukkig het ons tyd om dit vas te lê, omdat dit eers op negejarige ouderdom voltrek word.

Hoe kan ek my kind se taal en spraakvaardighede ontwikkel?

  • PRAAT, PRAAT, PRAAT!
  • Praat soveel as moontlik oor dinge wat vir jou kind belangrik is en luister na wat jou kind sê.
  • Praat stadig en duidelik.
  • Moenie babataal praat nie.
  • Praat in ‘n eenvoudige taal en verduidelik moeiliker begrippe.
  • Leer jou kind om te luister na wat ander mense sê.
  • Verkeerde taalgebruik behoort reg gestel te word.(Herhaal net die regte sin.Die kind kan maar net luister.)
  • Werk daaraan om spraakprobleme reg te stel.As ‘n kind klanke of woorde verkeerd uitspreek, kan dit dalk later probleme veroorsaak wanneer hy leer lees.

Hoe kan ek my kind help om ‘n liefde vir lees te ontwikkel?

  • Lees soveel boeke as moontlik (in al die tale wat die kind verstaan ) voor.
  • Moedig jou kind aan om die stories oor te vertel aan ‘n boetie, sussie of maatjie.
  • Bespreek prentjies in storieboeke.
  • Gaan GEREELD biblioteek toe.
  • Wees ‘n voorbeeld en lees voor jou kind.
  • Luister na storiekassette/-opnames.
  • Help jou kind om sy naam te herken deur dit op al sy besittings te skryf (in skoolskrif).
  • Leer kinderrympies en -liedjies.  (Tik soekterme soos rympie en liedjie by die bruin soekblokkie aan die regterkant in.)
  • Sorg dat daar altyd storieboeke in die huis is.As die biblioteek te ver en boeke te duur is, maak stories uit vrouetydskrifte (soos Liewe Heksie, Balkie, ens.) bymekaar en plak dit in ‘n ou skoolboek.
  • Lees die name van winkels voor (Checkers, Edgars, Shoprite, ens.) as julle daar verbystap.
  • Lees gunstelingstories voor en neem dit op ‘n kasset op.Dan kan jou kind oor en oor daarna luister.
  • Bou ‘n prentewoordeboek op of koop een.Dit sal van groot waarde in Graad 1 tot 3 wees.
Lees ook “Praat jou kind slim” en “Die klein kind in fokus”.

Spraakterapeut ‘spreek’ ook wyer reeks sake aan

Smoor spraakprobleme in die kiem

Newer Entries